«نظریه اصالت کار» راهکار اقتصاد اسلامی برای مقابله با «فرهنگ ثروت بادآورده»
تاریخ انتشار: ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۶۴۳۲۳۴
در دیداری که رهبر معظم انقلاب به مناسبت آغاز هفته کار و کارگر، ابتدای این هفته با کارگران داشتند، از ضرورت توقف «فرهنگ ثروت بادآورده» در کشور صحبت کردند و سپس از لزوم ترویج «فرهنگِ ارتباط درآمد با کار» سخن به میان آوردند و دلیل تأکید بر این قضیه را ضررهای فراوان آن برای جامعه ذکر کردند: «ما احتیاج داریم که یک رابطه مستقیمی بین درآمد و کار وجود داشته باشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدامین رضایی، طلبه درس خارج حوزه و پژوهشگر دینی در یادداشتی به تبیین همین موضوع و نقش «نظریه اصالت کار» در عدالت اقتصادی، رفع تبعیض و ایجاد زمینه پویایی و رشد تولید پرداخته که در ادامه می خوانید.
در فقه نوعی عقد معامله به نام «شرکت وجوه» داریم. تعاریف مختلفی(۱) گفته شده اما حد وسط همه تعاریف این است شخصی صرفاً به‌واسطه آبرو و اعتبار اجتماعی بدون انجام کار یا گذاشتن سرمایه و شراکت در سود و ضرر، بخشی از سود معامله سهم او شود. فقها این معامله را باطل و درآمد حاصل از آن را حرام می‌دانند.
همچنین در احادیث از معامله «تلقی رکبان» نهی شده؛ مشهور حکم به کراهت و بعضی حکم به حرمت داده‌اند.(۲) در این معامله که نوعی دلال بازی است، افراد پیش از اینکه تجار و صاحبان اجناس وارد شهر شوند به استقبال می‌آمدند و اجناس را سریع می‌خریدند و به قیمت بیشتر داخل شهر می‌فروختند! در این مسئله سهم عمده کار توسط کشاورز و تاجر انجام شده بود اما سود از آنِ فرد واسطه می‌شد.
در حوزه اقتصاد اسلامی بحثی جدی بین متفکران مسلمان در نسبت کار و سرمایه وجود دارد؛ در جایی که روی منابع اولیه (نه کالای تولیدی) مثل زمین و معدن و... کار انجام شود، ارزش افزوده (سود) برای کیست، کارگر یا صاحب سرمایه؟ در اینجا اختلاف نظر وجود دارد؛ بعضی مثل شهیدمطهری و آیت‌الله سبحانی سود را هم برای سرمایه و هم کار و بعضی چون شهیدصدر و شهید بهشتی سود را تنها برای کارگر به عنوان تولیدکننده می‌دانند. بر اساس نظر دوم(۳) در این حالت ارزش افزوده برای کارگر است و ابزار کار و... باید کارگر اجاره‌اش را به صاحب ابزار بدهد نه برعکس آن‌گونه که در نظام اقتصادی کاپیتالیسم رقم می‌خورد. در این حالت هم حد مشترک هر دو نظر این است که در نسبت کارگر و سرمایه، کارگر در سود نهایی شریک است، چون کار اصالت دارد و در ردیف ابزار به حساب نمی‌آید و کارگر نیز صرفاً اجیر نیست، دقیقاً برخلاف تلقی رایج امروز جامعه که در حال رقم خوردن است.
مؤیدات دیگری نیز می‌شود اضافه کرد که حاصل همه آن‌ها این حرف بنیادین است که برخلاف مکتب سرمایه‌داری، در اسلام کار، واحد اول ملکیت و محلل سرمایه است. همان‌گونه که شهیدصدر پس از تجمیع موارد مختلف، خروجی اجتهاد و نظریه‌پردازی‌اش را این‌گونه بیان می‌کند: «اجرت مشروع در نظریه اسلامی بر پایه کار استوار است».(۴) مرحوم حائری شیرازی در جزوه «در اسلام پول نباید کار کند» و امام موسی صدر در کتاب «رهیافت‌های اقتصادی» به تفصیل به مسئله اصالت کار در اسلام پرداخته‌اند.
رهبر معظم انقلاب در جمع کارگران کوتاه به این مسئله بنیادین اشاره کردند: «از نگاه اسلام، درآمد باید ناشی از سعی و کار و تلاش باشد؛ بنابراین پول‌ها و ثروت‌های بادآورده، واسطه‌گری، سوداگری، دلال‌بازی، رشوه، ویژه‌خواری به علت ارتباط با فلان شخص و رباخواری، مخالف منطق قرآنی و دستور پروردگار است».(5)
امروز در جامعه ما بخش قابل توجهی از عقب‌ماندگی در عدالت و فاصله طبقاتی ناشی از غفلت درباره این نظریه بنیادین و سیاست‌گذاری مبتنی بر آن است. «نظریه اصالت کار» علاوه بر تحق عدالت اقتصادی و رفع تبعیض، زمینه پویایی و حرکت که لازمه پیشرفت و تولید است را در جامعه فراهم می‌کند.
منابع:
۱- تحریرالوسیلة، امام خمینی(ره)، ج۱، ص۶۲۴؛ جواهر الکلام ج۲۶، ص۲۹۸
۲- جواهرالکلام، ج۲۲، ص ۴۷۰
۳،۴- شهید صدر، کتاب بارقه‌ها، ص۱۵۶
۵- سخنزانی در جمع کارگران ۹/۲/۱۴۰۲
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: اصالت کار
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۶۴۳۲۳۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مبارزه جدی برای مقابله با فساد
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز قزوین؛ حجت الاسلام والمسلمین عبدالکریم عابدینی در خطبه های این هفته نماز جمعه افزود : اگر حرام خوری و ربا رواج پیدا کند، آن جامعه نمی تواند قرآنی باشد، چراکه این جامعه آلوده است، قرآن نیز بارها بیان کرده که فهم این کتاب بر روی افراد پاک و طاهر اثر می گذارد، بنابراین باید فساد نباشد و حلال خوری در جامعه رواج یابد تا معارف دین را دریافت کنیم، رهبر معظم انقلاب از آن جهت مبارزه با فساد را جدی گرفتند که ما پذیرش بیشتری نسبت به دین داشته باشیم.
وی گفت : سفر رییس جمهور به کشور پاکستان موجب امنیت بیشتر جمهوری اسلامی در سرتاسر مرزهای ایران شد.
امام جمعه قزوین افزود : در سفر رییس جمهور به سریلانکا به غیر از مبادلات تجاری و مالی بین ۲ کشور، تولید فناوری با کمک متخصصان زبردست جمهوری اسلامی در ساخت سد آبی موجب حفظ آبروی علمی و مهندسی ایران شد.
نماینده ولی فقیه در استان با بیان اینکه آمریکا با شکست‌های پشت سرهم مواجه شده است، ادامه داد: آمریکا دشمنان قسم خورده خدا و مردم سالها پیش در همین روزها در جنگ ویتنام شکست خورد، درحالی که در جاهای دیگر جهان جولان می داد.
وی تصریح کرد: آمریکا به عنوان کشوری تا دندان مسلح در ایران اسلامی طعم واقعی شکست را چشید، آن‌ها در مقابل حرکت و حضور مردم ایران و تظاهرات و راهپیمایی که با دستان خالی انجام می‌شد، شکست خوردند و انقلاب اسلامی به پیروزی رسید.
امام جمعه قزوین ادامه داد: آمریکا تصور می کرد که عراق را تسخیر کرده و آن را به یکی از ایالت‌های خود تبدیل کرده است، اما به لطف بسیج مردمی و حرکت مردم عراق، این کشور استکباری به طرز مفتضحانه‌ای شکست خورد، البته در افغانستان نیز شاهد شکست حقیقی آمریکا بودیم، حتی در یمن که مردم چیزی نداشتند مجددا آمریکایی ها شکست خوردند، این روند شکست در لبنان، غزه و سوریه ادامه داشت و ایادی تحت اوامر این ها مثل داعش نیز به برکت جنبش مقاومت از بین رفت.
نماینده ولی فقیه در استان به هفته معلم و سالروز شهادت استاد مطهری اشاره کرد و گفت: وقتی کتاب های این شهید بزرگوار را بخوانیم، نمک گیر شده و علاقه مند مطالب او می شویم، هنگامی که کتاب‌های شهید مطهری را می خوانید، دیگر توان کنار گذاشتن آن را ندارید، چون قلب و منطق ما را راضی می کند، حضرت امام صادق (ع) نیز بارها تاکید داشتند که اگر خداوند بنده‌ای را دوست داشته باشد نور ایمان را درون او روشن می کند که شهید مطهری یکی از همین بندگان خداوند بود.
امام جمعه قزوین به روز کار و کارگر اشاره کرد و یادآور شد: استان قزوین مانند استان‌های دیگر کشور از نعمت با برکت کارگر برخوردار است، به تاسی از رسول خدا (ص) دست کارگران را می بوسیم و باید مشکلات و خانواده آن‌ها که نیمی از جامعه را تشکیل می دهند، برطرف شده و همواره شاد و سلامت باشند، کارگران همان افتخار جامعه ایران هستند، رسول اکرم (ص) تلاش و کسب روزی حلال یک کارگر را همانند مجاهدت در راه خدا تشبیه کرده و رهبر معظم انقلاب نیز رکن اصلی اقتصاد و اقتدار کشور را کارگران می داند.
وی در ادامه به سالروز فتح اندلس اشاره کرد و گفت: مسلمانان اندلس در اوج شکوه بودند و آثار این مسلمانان هنوز مایه افتخار آن جغرافیا قرار دارد، اما دشمن نقشه کشید و بی حیایی و بی حجابی را همراه مشروبات الکلی و بی بندوباری بین جوانان اندلس ترویج کرد و بلای خانمان سوز را همانند ویروس بین مردم گسترش داد که یک مرتبه تمام عزت و اقتدار آن‌ها فروریخت و دشمن بر آن‌ها سیطره یافت.
امام جمعه قزوین خاطرنشان کرد: کرد: از مدیران دستگاه قضایی قزوین، نیروهای انتظامی، بسیج مردمی و بانوان امر به معروف و نهی از منکر که وارد میدان شدند و با بدحجابان مثل خواهر و فرزند خودشان رفتار و مدارا کردند، تقدیر و تشکر داریم، از همان بانوانی که به تذکرات دلسوزان توجه کردند و رفتار خودشان را تغییر دادند نیز تقدیر و تشکر می کنیم، چراکه اعتقاد داریم عفاف و حجاب نشانه استقلال، فرهنگ متعالی، پاکدامنی بانوان، سربلندی ایران و پایگاه معنوی برای پرورش نسل های پر افتخار جمهوری اسلامی است.
وی در پایان روز جهانی مطبوعات، ورزش پهلوانی، ایمنی حمل و نقل و شوراها را گرامی داشت و برای مجموعه دست اندرکاران آن آرزوی سربلندی و موفقیت کرد.
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»